بیتا رشید حاجی؛ در پی انتشار خبری مبنی بر عقد قرارداد میان وزارت آموزش‌وپرورش و نیروی انتظامی، قرار است از این پس نیرو‌های انتظامی به صورت رسمی و بی‌واسطه در مدارس کشور حضور داشته باشند؛ تصمیمی که به‌سرعت واکنش‌های منفی گسترده‌ای را در میان کارشناسان آموزش، روان‌شناسان، معلمان و فعالان حوزه کودک به همراه داشت. این تصمیم در ادامه‌ی روندی نگران‌کننده به نظر می‌رسد که پیش‌تر با نصب دوربین در کلاس‌های درس آغاز شده بود و اینک با ورود مستقیم نیرو‌های پلیس به محیط آموزشی، ابعاد عمیق‌تری به خود گرفته است.

طرفداران این طرح، هدف آن را «تأمین امنیت دانش‌آموزان» عنوان کرده‌اند؛ اما این پرسش اساسی مطرح می‌شود که آیا ساختار آموزش‌وپرورش کشور به‌قدری در تأمین امنیت ناتوان شده که نیازمند اتکاء به نهاد‌های بیرونی با کارکرد انتظامی است؟ آیا به‌جای اصلاح ساختار، افزایش نیروی مشاوره، آموزش مهارت‌های ارتباطی و روان‌شناختی به کادر آموزشی، ساده‌ترین راه یعنی حضور نیروی انتظامی در مدرسه انتخاب شده است؟

حضور نیرو‌های پلیس در فضایی که باید سرشار از آرامش، اعتماد و رشد آزادانه باشد، نه‌تنها با ماهیت تربیتی و روان‌شناختی مدرسه همخوانی ندارد، بلکه می‌تواند تأثیری معکوس داشته باشد. از منظر روان‌شناسی کودک، حضور مداوم افرادی که در ذهن بسیاری از دانش‌آموزان با مفاهیم بازداشت، مجازات و جرم گره خورده‌اند، می‌تواند منجر به شکل‌گیری فضای ترس و بی‌اعتمادی در میان دانش‌آموزان شود؛ ترسی که تأثیرات آن ممکن است تا سال‌ها در ذهن و روان نوجوانان باقی بماند.

در حافظه‌ی فرهنگی ما، مدرسه همواره حریمی محترم داشته است. حتی در گذشته، اگر کادر مدرسه مرتکب خطایی می‌شد، مسئولان آموزش‌وپرورش تلاش می‌کردند تا در داخل مدرسه با احترام به حضور دانش‌آموزان، از ایجاد فضای تنش‌آلود پرهیز کنند. حال چگونه می‌توان پذیرفت که نیرو‌های انتظامی به‌عنوان یک عنصر دائمی در محیط آموزش حضور داشته باشند، آن‌هم بدون توضیح شفاف درباره‌ی چارچوب و محدوده‌ی این حضور؟

این سیاست‌گذاری، به جای درمان علت، به سرکوب نشانه‌ها روی آورده است. به جای پرداختن به دلایل وقوع رفتار‌های پرخطر یا ناهنجاری در برخی مدارس، تصمیم‌گیران سراغ راهکاری رفته‌اند که شاید در ظاهر، چهره‌ی نظم را به محیط بدهد، اما در باطن، به شکلی تدریجی اعتماد میان دانش‌آموز، معلم و نهاد آموزشی را فرسوده می‌کند. مدرسه جای آموزش، گفت‌و‌گو، رشد شخصیت، تربیت مدنی و تقویت مسئولیت‌پذیری است، نه محلی برای اعمال کنترل از طریق نگاه امنیتی.

در شرایطی که بحران‌های آموزشی، از افت کیفیت تدریس تا کمبود نیروی متخصص و مشاور، به معضلی جدی بدل شده، هزینه‌کرد برای ایجاد ساختار امنیتی در مدارس، نوعی اولویت‌بندی نادرست و دور شدن از رویکرد انسان‌محور در آموزش است. به جای تقویت دیوار‌های مراقبت بیرونی، باید پایه‌های درونی اعتماد و آگاهی را در دانش‌آموزان و کادر مدرسه تقویت کرد.

تصمیم برای ورود نیروی انتظامی به مدارس، نه‌تنها به لحاظ تربیتی جایگاه قابل دفاعی ندارد، بلکه می‌تواند نشانه‌ای هشداردهنده از نوع نگاهی باشد که آموزش را نه بستری برای رشد، بلکه محلی برای کنترل تلقی می‌کند؛ نگاهی که اگر اصلاح نشود، پیامد‌های ناگوار آن فراتر از دیوار‌های مدرسه، جامعه را در بر خواهد گرفت.

• نویسنده : یزدفردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا